Studio Siska | Wat wij nodig hebben
Onze wegen blijven kruisen. We sloegen zelf gedeeltelijk een zelfde pad in. Ook Fanny koos ervoor om als zelfstandig trainer en procesbegeleider aan de slag te gaan binnen haar eigen onderneming, Goesthing. Ik leerde Fanny Matheusen kennen tijdens mijn opleiding Intercultureel management bij Cimic. Daar wijdde ze ons in - via de modellen van Hofmann en Topoi - in de wereld van de interculturele communicatie. Tijd voor een gesprek over een maatschappij in volle verandering en over zoeken naar handvaten om met deze veranderingen om te gaan.
16037
post-template-default,single,single-post,postid-16037,single-format-standard,ajax_fade,page_not_loaded,,vertical_menu_enabled,side_area_uncovered_from_content,qode-theme-ver-17.2,qode-theme-bridge,wpb-js-composer js-comp-ver-5.0.1,vc_responsive

Wat wij nodig hebben

Wat wij nodig hebben

Onze wegen blijven kruisen. We sloegen zelf gedeeltelijk een zelfde pad in. Ook Fanny koos ervoor om als zelfstandig trainer en procesbegeleider aan de slag te gaan binnen haar eigen onderneming, Goesthing. Ik leerde Fanny Matheusen kennen tijdens mijn opleiding Intercultureel management bij Cimic. Daar wijdde ze ons in – via de modellen van Hofmann en Topoi – in de wereld van de interculturele communicatie. Tijd voor een gesprek over een maatschappij in volle verandering en over zoeken naar handvaten om met deze veranderingen om te gaan.

Overgangsfase

“Transitiepedagoog”, zo omschrijft Fanny zichzelf : “In de dingen die ik doe, wil ik mensen handvaten aanreiken die hen helpen om de overgang te maken naar een nieuwe samenleving. Ik ben er sterk van overtuigd dat we in een overgangsfase zitten. Veranderingen in onze maatschappij – zoals toenemende migratie en klimaat – maken mensen onzeker en angstig. Door zaken aan te reiken die hen helpen om te gaan met die onzekere gevoelens, vinden mensen terug een zeker comfort.”

Fanny zet bewust in op twee – op het eerste zicht zeer uiteenlopende –  thema’s: de transitie naar een samenleving waarin migratie een essentieel onderdeel vormt enerzijds en de ecologische transitie anderzijds. “Op een groter plan zijn dat hetzelfde soort processen”, legt Fanny uit, “Zowel de overgang naar een migratiesamenleving als de klimaatsverandering wekken gelijkaardige gevoelens van angst en onzekerheid op bij mensen. Je kan daar dus hetzelfde soort leerprocessen tegenaan gooien. Bovendien zijn deze twee tendenzen ook op geopolitiek vlak sterk met elkaar verweven; de klimaatsveranderingen veroorzaken meer oorlogen, waardoor er meer migratie komt.”

Versnellen door te vertragen

Fanny geeft toe dat ze af en toe heel ongeduldig is: “Ik vind het heel dringend dat we een aantal zaken aanpakken maar we blijven deze maar uitstellen en voor ons uitschuiven. Ik denk bijvoorbeeld aan het onderwijs. Ik geloof dat we onze kinderen van jongsaf aan moeten helpen om overeind te blijven in deze transitiesamenleving daarom is het belangrijk hen een aantal tools mee te geven. Er zijn heel wat inspirerende ideeën op dat vlak maar ik merk dat ze moeilijk ingang krijgen in het onderwijs.”

Fanny bekent dat daarin ook een uitdaging ligt voor zichzelf als trainer en procesbegeleider: “Ik stel mezelf de vraag hoe ik nog krachtigere leeromgevingen kan creëren zodat het leren van mensen versnelling krijgt. Tegelijk besef ik dat mensen net tot inzicht komen door te vertragen. Dat is heel contradictorisch en ook uitdagend voor mezelf. Ik wil versnellen en ik besef dat dit alleen gaat door genoeg tijd met elkaar te nemen.”

Deep democracy

Mensen voorbereiden op een samenleving in verandering, hoe doet je dat? Ik ben nieuwsgierig naar Fanny’s antwoorden en ik ben blij dat ze haar enthousiasme deelt over de zienswijze en methodiek van deep democracy*: “Deep democracy is een manier van kijken naar groepen, die toch wel vernieuwend is, er zit een heel denken achter maar het is ook uitgewerkt als een hanteerbare set van tools. Deep democracy geeft een nieuwe kijk op besluitvorming en is een krachtig instrument voor conflictresolutie binnen groepen met een uiteenlopende diversiteit. Precies wat we op dit moment nodig hebben. Er zijn natuurlijk ook andere benaderingen die daar min of meer  bij aansluiten: de waarderende benadering of co-creatie bijvoorbeeld. Maar bij het werken met deep democracy ervaar ik een enorme kracht in groepen die ik nog niet ben tegengekomen. Deze kracht heeft mij getriggerd om er mij verder in te bekwamen.” vertelt Fanny met veel enthousiasme.

 Werk aan de winkel

“Hoe werkt dat, heterogene interactie in groepen? Waar houd je rekening mee, ook als trainer?” Voor Fanny ligt er in ons vakgebied nog veel onontgonnen gebied rond het omgaan met de stijgende heterogeniteit in groepen. Ze legt uit wat ze precies bedoelt:  “Zelf stoor ik mij er tijdens het lezen van vakboeken aan dat ze vaak uitgaan van een wit-blank middenklasse lezerspubliek. Alsof je het soort werkvorm dat beschreven staat zomaar in elke groep kan uitvoeren. Deze werkvormen zijn vaak heel talig of vragen een mate van reflectie die niet aan elke groep besteedt is en dan heb ik het nog niet over bepaalde gevoeligheden waar we rekening mee moeten houden. Bijvoorbeeld oefeningen waar lichamelijk contact in zit, niet iedereen vindt het vanzelfsprekend om in een sekse gemengde groep een oefening te doen waar lichaamscontact aan te pas komt.”

Fanny benadrukt dat je daar als begeleider oog voor moet hebben en je ruimte moet maken in je instructies: “Ik zie daar nu dingen in mislopen en dat wordt verklaard door weerstand van de deelnemer en dan denk ik, nee, daar ligt ook werk voor ons als trainers, om daar een gevoeligheid voor te ontwikkelen en daar iets mee te doen. Er is hierover nog niet veel gepubliceerd en ik merk dat ik het in met mijn eigen werk ook nog niet 100% beheers, maar het is wel fijn om er mij in te verdiepen. Ik ben heel gefascineerd door de dynamiek in heterogene groepen en dat gaat verder dan de zichtbare diversiteit in een groep.”

 ‘Witte mannenboeken’

“Hoe gaan we als trainers zelf om met leren en ontwikkelen binnen de context van de superdiverse samenleving? Fanny vindt het- net als ik – boeiend om te kijken naar ons vakgebied en te zien wat er op dat vlak aan het gebeuren is:

Fanny’s uitspraken zetten mij aan het denken. Het is mij al eerder opgevallen dat in ons vak, de meeste boeken die ik lees, theoriëen waar ik mij in verdiep en opleidingen die ik volg, gedomineerd worden door ‘witte’ mannen uit het westelijk halfrond. Hier en daar duikt er een dapper vrouw op zoals Cora Smit of Saskia Tjepkema echter, vakgenoten met kleur of migratie-achtergrond zijn wel nog afwezig in de canon van leren en ontwikkelen. En net zoals in de literatuur of andere wetenschappen betekent die afwezigheid niet dat er niets beweegt op dat vlak, integendeel.  Dringend tijd dat we verder op ontdekkingstocht gaan en meer vrouwelijke en niet-westerse auteurs een stem geven!

*Meer weten over Deep democracy. Bezoek deze websites in het Nederlands (http://deep-democracy.be/) of in het Engels (http://deep-democracy.net/) of lees het boek van Jitske Kramer, “Deep Democracy, de wijsheid van de minderheid” of van Myrnna Lewis, “Inside the NO: five steps to decisions that last”. Of volg de training bij Fanny (https://goes-thing.be/deep-democracy/).

Studio Siska
info@studiosiska.be


Top